Venetië 2e dag

We bezoeken de biennale op twee dagen. Vandaag, zondag, en dinsdag (op maandag is de biennale gesloten).

Het moeten door covid hier toch andere tijden zijn geweest maar bij de plaats waar de vaporetto’s vertrekken en op de boten zelf lijkt niets veranderd. Het is er ook druk.
De snelste weg naar de Giardini is met een overstap op Lido, in een uur zijn we er. Onderweg komen we in een zeil regatta, mooie plaatjes.

Het thema van de biennale is: How will we live together?
Een relevante vraag in de huidige context van pandemie, klimaatverandering, groeiende geopolitieke tegenstellingen en toenemende sociale ongelijkheid. Wereldwijd. Omdat deze biennale eigenlijk die van 2020 is (en de voorbereiding van nog eerder) was de vraag al enkele maanden voor het begin van de pandemie geformuleerd en heeft de curator zich in de vraagstelling aan participanten beperkt tot de oproep ideeën aan te dragen voor vormen van een nieuw ‘spatial contract’. Ironisch genoeg zijn maatregelen als lockdown, social distancing en de green pass ook vormen van spatial contract, maar voor de biennale gaat het uiteraard om ideeën die vanuit de architectuur kunnen worden vormgegeven.

Zoals in elke biennale heeft niet iedere participant zich aan de vraagstelling gehouden. Voor de landenpaviljoens hoeft dat sowieso niet, voor de onderdelen in het hoofdpaviljoen en Arsenale is het wel een soort verplichting. Daarbinnen kan uiteraard elke deelnemer zijn eigen interpretatie kiezen, en dat gebeurt volop.

We bezoeken vandaag het hoofdpaviljoen en de landenpaviljoens van Finland, Groot-Brittannië, Israel en Japan. En we lopen ook even bij België en Nederland naar binnen. De kwaliteit valt ons niet mee. Er zijn weliswaar een paar aansprekende projecten en uitwerkingen, maar we zien ook erg veel onderdelen waar de conceptuele zwakte wordt verstopt in hoogdravende taal en soft geneuzel. Inclusiviteit voorop en weg van human-centric principes ten gunste van nonhuman rights. Boomfluisteraars en waterval-verstaanders… We zien in het onderdeel Future Assembly, misschien ten onrechte, er een voorbeeld van. Het idee is dat naar voorbeeld van de assemblee van de VN er zo’n vertegenwoordigend orgaan zou moeten zijn waarin alle soorten zijn vertegenwoordigd, human en non-human.

Een project dat ons meer aanspreekt, hoe onwaarschijnlijk ook dat het bruikbaar resultaat oplevert is Future Island in Zweden. Van oorsprong een kunstproject met sterk conceptuele insteek is het de bedoeling dat er een experimentele uitwerking van komt als onderdeel van de landschapsinrichting van de Albano Campus van de universiteit van Stockholm. Op de biennale zien we een grafische presentatie van de temperatuurontwikkeling in de afgelopen miljoenen jaren in combinatie met een typering van het soort aanpassing aan het klimaat dat er bij hoort: icehouse, coolhouse, warmhouse, hothouse. Daarnaast ligt er een stuk rots dat verwarmd kan worden – met warm water.
Het idee is dat er een eiland wordt gemaakt met een kunstmatig warm deel (+5 graden) in het noorden en een koel deel in het zuiden. Zo ontstaan verschillende (micro)ecosystemen waarvan de warme een simulatie is van wat er globaal staat te gebeuren. Het temperatuurverschil ontstaat door de bodem en de erop liggende rotsblokken op te warmen met energie uit zonnepanelen op de gebouwen er omheen. Men wil het op een tijdschaal van 100 jaar bestuderen…