Split

We zijn toch maar naar Split gegaan. Aanvankelijk hebben we niet veel trek in deze voor Kroatische begrippen grote stad (230.000 inwoners) met veel drukte door alle veerboten die aankomen en gaan en de grote toeristische druk op de kleine maar spectaculaire oude stad. Maar het weer is onverwacht prachtig en de camping in Stobrec aangenaam. We mogen weer vlak aan zee staan — spannend want het waait hard.

We staan een kilometer of 9-10 van het oude centrum van Split en besluiten op de fiets te gaan. Achteraf is dat wat lichtzinnig bedacht. Hoewel we op zeeniveau beginnen en eindigen moeten er toch forse hoogteverschillen overwonnen worden. Split is totaal niet ingericht op fietsers (en zelfs niet op wandelaars), fietspaden ontbreken geheel en trottoirs op belangrijke stukken ook. Er rest ons weinig anders dan het drukke en hardrijdende autoverkeer te trotseren en gewoon op de rijbaan te gaan — op de terugweg zelfs op de D8, een autosnelweg waar auto’s 100 km/uur mogen rijden. In de omvangrijke (nieuwe) woonwijken tussen de oude stad en de camping zijn géén doorgaande routes, alles eindigt in woonerven die ook door auto’s worden gedomineerd maar doodlopen.

De oude stad is zeer de moeite waard. De kern is het Paleis van Diocletianus, eigenlijk een ommuurde stad, — gebouwd door de naamgever toen hij keizer van het Romeinse Rijk was (284-305). In het zuidwesten naast het paleis ligt het Brace Radicplein, met de opvallende Marinatoren — het enige overgebleven deel van een kasteel dat de Venetianen in de 15e eeuw hadden neergezet toen ze de controle over (ook) Split overnamen.

De oude stad, d.i. het paleis van D. heeft vier toegangspoorten. Binnen de muren is de Domniuskathedraal. De heilige Domnius (St Duje in het Kroatisch) werd in de 3e eeuw met vele andere christenen door Diocletianus vermoord. Gerechtigheid komt met de tijd. De huidige kathedraal was eerst het mausoleum voor Diocletianus. In de 7e eeuw werd het tot kathedraal gewijd en werd het lichaam van de dode keizer verwijderd en vervangen door de resten van de heilige.
De Domniuskathedraal is wereldwijd de oudste katholieke kathedraal die niet een keer is herbouwd. Het gebouw is vrijwel onveranderd gebleven, alleen is er in de 13e eeuw een klokkentoren naast gezet en is een koor toegevoegd.

Binnen in de kathedraal is van alles te bewonderen, onder meer een opvallende houten betimmering en een zeshoekige preekstoel uit de 13e eeuw.

Vanzelfsprekend is deze oude stad UNESCO werelderfgoed. Maar ook daar moet geld verdiend worden. De smalle straatjes zijn vol horeca, en in de gewelven en gangen achter de toegangspoorten worden in stalletjes sierraden, kunst en snuisterijen verkocht. Al met al is het beter gedaan dan in Trogir.